علت دیگر این امر را این گونه گفته اند:
هنگامى كه بنده با این كه یقین به لیله القدر ندارد و در اطاعت و بندگى ، كوشش و جهدى به سزا انجام داد تا شاید آن شب را درك كند، خداوند متعال در برابر ملائكه به انسان مباهات مى كند و مى گوید:
این همان موجودى است كه آنان را مفسد و خون ریز، معرفى مى كردید؛ اینكه تلاش و كوشش او را در شبى كه احتمال شب قدر بودن آن مى رود بنگرید و قضاوت كنید كه اگر یقین به آن شب داشت ، چگونه اطاعت و بندگى مرا مى نمود؛ در این هنگام روشن شد كه : انى اعلم ما لا تعلمون ...
علت دیگر هم این كه اگر این شب خجسته معین بود، برخى بر اثر توفیق احیاى آن ، مبتلا به عجب و غرور مى گردند و اگر معین نباشد، بر اثر تمرین و مراقبت بیشتر، ملكات فاضله در نفسشان راسخ تر مى گردد و از بركات و پاداش هاى بیشتر بهره مى گیرند.
استاد على كریمى جهرمى در كتاب حول لیلة القدر وجوهى براى اختفاى این شب ذكر كرده اند، كه از آن جمله است :
اگر این شب معلوم بود، حرمت و عظمت در خور شان را در نظر مردم نداشت . سیره مردمان بر این است كه براى هر چه از دید آنان مخفى است، احترام بیشترى قائلند، چنان كه احترام گذارى آنان بر قبور ائمه و اعتاب آن بزرگواران كه در مسیرهاى دور و دراز است، بیشتر از قبورى است كه در شهر و محل سكونت آنهاست و لذاست كه در عزلت، عزت و كرامت است ، اما در معاشرت پیاپى ، ذلت و مهانت .
و در كشكول شیخ بهایى مى خوانیم :
در مشهد رضوى ، در ماه ذى القعده ، سال 1007 این اشعار را گفتم :
تو ز دیو نفس اگر جویى امان رو نهان شو، چون پرى از مردمان
چون شب قدر از همه مستور شد لاجرم از پاى تا سر، نور شد
اسم اعظم چون كسى نشناسدش سرورى بر كل اسما بایدش
گنج خواهى ، كنج عزلت كن مقام واستتر واستخف ، عن كل الاءنام
تا تو نیز از خلق پنهانى همى لیله القدرى و اسم اعظمى
شب قدر
در شب دیگر كه این اشعار را گفتم ، در خواب دیدم كه پدرم رقعه اى به من داد، چون ملاحظه كردم ، دیدم بر بالاى آن این آیه شریفه مرقوم است :
تلك الدار الاخره نجعلها للذین لا یریدون علوا فى الارض و لا فسادا و العاقبه للمتقین .
شاید هم به منظور تعظیم و بزرگداشت آن ، معین اش نكرده اند تا بندگان خطاپیشه با انجام گناه ، حرمت آن را نشكنند و مورد خشم پروردگار قرار نگیرند.
از ابن عباس روایت كرده اند كه جمله لیله القدر سه بار در سوره قدر تكرار شده و مجموع حروف لیله القدر نه حرف است و حاصل ضرب سه در نه ، بیست و هفت است ، به همین مناسبت باید شب قدر، شب بیست و هفتم باشد.
در كتاب احكام القرآن ابن عربى معافرى اندلسى مالكى ، درباره تعیین ((شب قدر)) گوید:
شب 27 رمضان ، شب قدر است ، زیرا علما حروف سوره قدر را شمرده اند و چون به كلمه ((هى )) رسیدند، آن را 27 حرف یافتند و دانستند كه شب قدر، 27 رمضان است.
البته این روش برداشت از قرآن در نزد مفسران و محققان ما ناصحیح است ؛ دانشمند شهیر شیعه ، مرحوم محمد جواد مغنیه ، پس از نقل این كلام مى گوید:
این نبوغ در استنتاج و این ورع در تفسیر كلام خدا، شى ء عجیب و غریبى نیست از كسى كه در مقام تعلیق زدن بر فتواى امام شافعى مى نویسد: ((هذا كلام من لم یذق طعم الفقه )) و نیز در تعلیق بر فتواى امام ابو حنیفه گوید: ((هذا فقه ضعیف .))
هنگامى كه بنده با این كه یقین به لیله القدر ندارد و در اطاعت و بندگى ، كوشش و جهدى به سزا انجام داد تا شاید آن شب را درك كند، خداوند متعال در برابر ملائكه به انسان مباهات مى كند
در هر حال برخى تصور كرده اند كه همه شب هاى ماه رمضان ، احتمال قدر بودن را دارد. و بعضى با استفاده از بعضى روایات ، شب اول و برخى شب هفدهم(9) و عده اى شب نوزدهم را شب قدر معرفى كرده اند.
جمع كثیرى به استناد روایات فراوان دیگر معتقدند كه در دهه آخر ماه رمضان است و این قول ، اتقان بیشترى دارد.
اینك ، به پاره اى روایات كه مستند قول اخیر است ، اشاره مى كنیم :
1. حمران از امام پنجم (علیه السلام ) درباره آیه (انا انزلناه فى لیلة مباركة)(10) مى پرسد. امام باقر (علیه السلام) در جواب مى فرماید:
نعم لیله القدر، فى كل سنه ، فى شهر رمضان ، فى عشر الاواخر؛
بلى ، آن شب قدر است كه در تمام سالها در دهه آخر رمضان واقع شده است .
2. پیامبر اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرمایند:
((التمسوها فى العشر الاواخر؛(12) شب قدر را در دهه آخر ماه مبارك رمضان بجویید.))
3. و نیز نقل است كه : رسول خدا اهل خویش را در دهه آخر ماه رمضان بیدار مى كرد.
منبع:شب قدر (اعمال و فضیلت)/ناصر باقرى بیدهندى/تبیان
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها:
